Một thập kỷ sau khi Flappy Bird nổi danh thế giới, Việt Nam được đánh giá là nơi phát triển game hàng đầu, thay vì chỉ gia công phần mềm.
Theo Bloomberg, trong sự kiện Vietnam GameVerse 2023 do VnExpress tổ chức đầu tháng 4 tại TP HCM, đại diện chính phủ nhấn mạnh yếu tố đi đầu, thúc đẩy Việt Nam trở thành thị trường phát triển ứng dụng giải trí nóng nhất trong khu vực. Việt Nam coi game di động là tài sản để xuất khẩu, đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực công nghệ mới nổi thay vì chỉ chú trọng gia công như trước. Sự thay đổi này là sự thừa nhận về tiềm năng kinh tế của ngành game, ước tính có quy mô vượt 300 tỷ USD năm tới, với tốc độ tăng trưởng hàng năm trên 7% qua từng năm.
Một nữ nhân viên Topebox đang thiết kế hình ảnh game. Ảnh: Bloomberg
Một nữ nhân viên đang thiết kế hình ảnh game. Ảnh: Bloomberg
Theo Data.ai, Việt Nam hiện nằm trong top 5 quốc gia hàng đầu thế giới về sản xuất trò chơi di động, dựa trên lượt tải xuống trong nửa đầu 2023. Nhưng với những người am hiểu lĩnh vực, sự trỗi dậy của ngành công nghiệp trò chơi điện tử không phải là điều quá ngạc nhiên, đặc biệt là tiềm năng đến từ tỷ lệ sử dụng điện thoại thông minh thuộc hàng cao nhất ở châu Á với một nửa dưới 30 tuổi.
Ngành công nghiệp game cũng được dẫn dắt bởi đội ngũ ngày càng đông các nhà phát triển trẻ, đam mê và có tài. Ở các trường học, học sinh cũng được tiếp xúc sớm với lập trình, trong khi một số trường đại học đã có kế hoạch đưa nội dung phát triển trò chơi vào chương trình giảng dạy.
"Một tinh thần lớn, dám nghĩ dám làm đang được thể hiện ở TP HCM - Thung lũng Silicon của Việt Nam. Tài năng kỹ thuật của những người ở đây khá xuất sắc", Khoi Nguyen, nhà sáng lập công ty tạo công cụ phát triển game Good Story Time, nhận xét. Trước khi về nước làm việc, Khoi là kỹ sư trưởng cho Oculus VR của Meta ở Thung lũng Silicon.
Việt Nam lần đầu thu hút sự chú ý của game thủ toàn cầu vào năm 2013 sau khi nhà phát triển Nguyễn Hà Đông tạo ra Flappy Bird - trò chơi đơn giản nhưng được hàng triệu người tải về, cho đến khi Đông gỡ khỏi cửa hàng ứng dụng. Sản phẩm này tiếp lửa cho thế hệ nhà phát triển game khi đó, rằng bất cứ ai cũng có cơ hội đạt đến thành công, kể cả với những ý tưởng nhỏ nhưng táo bạo.
Thái Thanh Liêm, CEO studio game Topebox, nhớ lại sự phấn khích của những ngày đầu cách đây một thập kỷ. Ông cùng nhóm bạn đã làm việc không mệt mỏi để tạo ra các ứng dụng trò chơi miễn phí. "Chúng tôi ăn, ngủ và làm việc cùng nhau trên tầng áp mái", ông nhớ lại những đêm co ro bên laptop ở gác xép một ngôi nhà nhỏ.
Đến nay, các studio game mọc lên khắp các tỉnh thành, cạnh tranh nhau với mục tiêu tạo ra bom tấn tiếp theo. Nổi bật nhất có Magic Tiles 3 của Amanotes được xếp hạng trong 20 game được tải về nhiều nhất toàn cầu năm ngoái, theo Sensor Tower. Game này hiện đã có hơn một tỷ lượt downloat kể từ khi ra mắt năm 2017.
Trong khi đó, OneSoft là công ty phát hành game di động lớn thứ tư thế giới dựa trên lượt tải xuống từ App Store và Google Play, theo Data.ai. Zego Studio cũng xếp thứ 9 trong số các nhà sản xuất ứng dụng và trò chơi trên toàn thế giới về số lượt tải xuống trong quý IV/2022, theo Sensor Tower. Bill Vo, nhà đồng sáng lập và CEO Amanotes, cho biết các game của họ có tổng cộng hơn ba tỷ lượt tải.
"Mọi người không biết Amanotes là một công ty Việt Nam", Bill Vo nói. "Chúng tôi định vị mình là một công ty toàn cầu".
Tuy nhiên, các nhà phát triển Việt đang phải đối mặt với thách thức ngày càng tăng trên thị trường trò chơi toàn cầu, khi các chính phủ áp dụng quy định kiểm soát dữ liệu. Những thay đổi này buộc các studio phải dành nguồn lực để tương tác trực tiếp với người chơi và khuyến khích họ cung cấp thông tin để nhà phát triển có thể tùy chỉnh trò chơi.
"Cách làm này có thể làm tăng thêm chi phí cho công ty lớn, còn công ty nhỏ cũng gặp khó khăn", Kelly Wong, Phó chủ tịch mảng giải trí trò chơi của VNG, nhận xét. "Mô hình Flappy Bird sẽ không tồn tại nữa".
Thực tế, hầu hết game phổ biến do Việt Nam sản xuất được phát hành miễn phí, có giao diện đơn giản. Một số công ty triển khai tính năng trả phí, nhưng gặp rào cản về người chơi. Ngoài ra, game cho hệ máy console như PlayStation và Xbox khá ít vì cần vài năm và hơn 100 triệu USD đầu tư.
"Tuy nhiên, các nhà phát triển game Việt đang tích lũy kinh nghiệm, đồng thời ứng dụng công nghệ mới để giảm chi phí sản xuất nhưng vẫn có thể tạo ra sản phẩm quy mô lớn hơn", Binh Tran, đồng sáng lập Ascend Vietnam Ventures, cho biết.
Trong khi đó, chính phủ Việt Nam cũng đang có động thái hỗ trợ lĩnh vực game phát triển. Game online ban đầu được Bộ Tài chính đề nghị đưa vào diện áp thuế tiêu thụ đặc biệt trong dự thảo đầu năm. Nhưng theo ý kiến Thường trực Chính phủ ngày 24/7, lĩnh vực này sẽ chưa phải chịu thuế này.